Muzeum historii Ursusa stanowi jedną z najciekawszych tematycznych placówek muzealnych w Polsce. Nie jest ono obecnie otwarte w porach stałych, oglądanie całości kolekcji muzealnej jest jednak nadal możliwe w wybranych terminach, np. w czasie uroczystości rocznicowych. Warto dodać, że ciekawe zbiory związane z ciągnikami Ursus posiadają także inne polskie muzea techniki i motoryzacji, w tym np. Muzeum Motoryzacji w Otrębusach. Kolekcje muzeów motoryzacyjnych w Polsce to również inne maszyny rolnicze i części rolnicze (w tym części do ciągników). Najbogatszą kolekcją tego rodzaju na terenie Polski dysponuje właśnie Muzeum Historii Ursusa. Najcenniejszą część zbiorów obejrzeć możemy na co dzień w Izbie Tożsamości Ursusa w Warszawie – planowane jest rozszerzenie jej działalności.
Spis treści:
Kolekcja Muzeum Ursusa
Kolekcja Muzeum Ursusa obejmuje około 400 zabytkowych maszyn, w tym głównie ciągniki Ursus i części do Ursus. Zbiory muzeum to także archiwalia i materiały historyczne.
Do najciekawszych elementów kolekcji Muzeum Ursusa należą części do ciągników i maszyn rolniczych produkowanych przed II wojną światową. Niektóre z nich pochodzą jeszcze z czasów zaborów, np. stacjonarne silniki spalinowe produkowane w Polsce jeszcze przed I wojną światową. Do ważnych zbiorów przedwojennych należy też tzw. “ciągówka”, wzorowana na amerykańskim traktorze Titan. W kolekcji znajduje się także motocykl Sokół 1000 wyprodukowany w 1936 roku.
Większość zbiorów kolekcji pochodzi z okresu PRL, który był okresem rozkwitu zakładów Ursus (w latach 50. i 60. miała miejsce rozbudowa zakładów). Najbardziej rozpoznawalne są niewątpliwie ciągniki Ursus C-330 i Ursus C-360, produkowane w latach 60 i 70. Znają je nawet osoby nie powiązane z rolnictwem. Do dziś zresztą stosowane są w pracach polowych, a części do ursus C-360 i części do Ursus C-330 posiadać może w swoich zbiorach nie tylko muzeum, ale nawet… współczesny internetowy sklep rolniczy.
Inne modele ciągników Ursus należące do kolekcji to np. Ursus c45, Ursus c325, Ursus u710 (wersja prototypowa) i Ursus 4512. Często są to ciekawe, oryginalne i rzadkie maszyny, tak np. Ursus 4512 przystosowany został do zasilania gazowego.
Do zbiorów Muzeum należą także pamiątki i materiały archiwalne związane z funkcjonowaniem zakładów Ursus i ich pracownikami. Są to np. medale pamiątkowe, sztandary i kroniki, zdjęcia, wycinki prasowe i filmy.
Przyszłość Muzeum. Izba Tożsamości Ursusa
Izba Tożsamości Ursusa, gdzie wystawiona jest część zbiorów Muzeum, otworzona została 14 grudnia 2016 roku. Znajduje się w obrębie warszawskiej dzielnicy Ursus – w tym samym miejscu, gdzie dawniej ulokowane było Muzeum Zakładów Mechanicznych “Ursus”, a później klub zakładowy “Piwnica Ursus”.
Początkowo losy kolekcji budziły niepokój środowisk muzealnych, społeczników i dziennikarzy. Obecnie wiadomo jednak, że działalność Izby Tożsamości Ursusa będzie stopniowo rozszerzana. Przyszła instytucja ma być muzeum multimedialnym i nowoczesnym, stanowiącym też atrakcję turystyczną na dużą skalę. Konserwacji poddaje się także należące do Muzeum Historii Ursusa archiwalia. Nowa siedziba Muzeum będzie się mieścić z pewnością tam, gdzie teraz – w warszawskiej dzielnicy Ursus, historycznym centrum polskiej produkcji maszyn rolniczych.
