Silniki zastosowane w starszych ciągnikach rolniczych Ursus to jednostki wysokoprężne dwu- lub czterocylindrowe, posiadające układ chłodzenia cieczą. Aby działał on poprawnie, musi funkcjonować w nim kilka kluczowych komponentów. Jednym z nich jest termostat, o którym szerzej w poniższym poradniku.
Spis treści:
Komponenty układu chłodzenia
Typowy układ stosowany w traktorach takich jak Ursus C-325, C-330, a także Ursus C-355 oraz C-360, bardzo przypomina ten spotykany w samochodach osobowych, ciężarówkach i autobusach. Woda bądź płyn chłodniczy znajdują się w specjalnych kanalikach wydrążonych w bloku silnika oraz głowicy, skąd ciecz odbiera nadmiar temperatury. Następnie porusza się ona gumowymi rurami, by trafić do chłodnicy, znajdującej się z przodu ciągnika. Po drodze znajdują się jeszcze dwa kluczowe komponenty. To pompa wody, wprawiająca ciecz w ruch, a także termostat Ursus C-355 wykorzystuje termostat bimetaliczny, a więc złożony z dwóch rodzajów metali o różnej rozszerzalności cieplnej.
Sposób działania termostatu
Pod wpływem temperatury następuje przesunięcie tłoczka i otwarcie tzw. dużego obiegu, czyli przepuszczenie gorącego płynu bądź wody na chłodnicę. Dzieje się to w momencie osiągnięcia przez silnik temperatury roboczej, wynoszącej – w przypadku Ursusa C-355 i jemu podobnych – pomiędzy 80 a 90 stopni Celsjusza. Zanim jednostka napędowa osiągnie powyższą temperaturę, woda krąży jedynie w małym obiegu, a więc przepływa tylko przez blok oraz głowicę, aby temperatury w każdym zakamarku silnika były zbliżone. Czasami może zdarzyć się awaria termostatu. Jeżeli zablokuje się on w pozycji zamkniętej, chłodziwo nigdy nie trafi do chłodnicy, przez co temperatura silnika bardzo szybko wzrośnie i na wskaźniku zobaczymy, jak wskazówka przesuwa się na czerwone pole. Należy wtedy jak najszybciej przerwać prace i zgasić motor, ponieważ inaczej dojdzie do jego zatarcia i zniszczenia. Termostat Ursusa C-355 może też zablokować się w pozycji otwartej. Nie jest to sytuacja tak groźna, ponieważ silnik będzie się wtedy po prostu nie dogrzewał. Jednak na dłuższą metę również jest to niekorzystna okoliczność.
Po co w ogóle termostat?
Wielu rolników całkowicie usuwa wkład termostatu ze swojego Ursusa C-355 i użytkuje go w ten sposób. Jednak termostaty nie zostały wprowadzone ze względu na “widzimisię” producenta – pełnią one bardzo ważną rolę utrzymywania odpowiedniej temperatury silnika. Nie może być ona zbyt duża, ale nie powinna być też zbyt mała. W tym drugim przypadku – gdy termostat zablokuje się nam w pozycji otwartej lub w ogóle go usuniemy – motor będzie rozgrzewał się bardzo powoli, a w zimniejsze dni może wcale nie osiągnąć temperatury roboczej, nawet podczas ciężkiej pracy. Spowoduje to przede wszystkim zwiększone zużycie paliwa, jednak również przyspieszone zużycie samej jednostki napędowej. Jest to związane z charakterystyką oleju silnikowego, który najlepsze właściwości smarne osiąga wtedy, gdy motor rozgrzany jest do temperatury 80 – 90 stopni C. Dlatego tak ważne jest, byśmy posiadali sprawny termostat Ursus C-355 z pewnością odwdzięczy się nam za to niskim zużyciem ropy, ale przede wszystkim znacznie dłuższymi okresami pomiędzy kolejnymi remontami silnika.
